ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (ΕΠΕ)

Η έννοια της απαγόρευσης ανταγωνισμού στις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ) αποτελεί θεμελιώδη αρχή του εταιρικού δικαίου, αποσκοπώντας στην προστασία των συμφερόντων της εταιρείας από ενέργειες που ενδέχεται να υπονομεύσουν την επιχειρηματική της δραστηριότητα. 

• Ως προς τους διαχειριστές:

Σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 1 του Ν.3190/1955 ο διαχειριστής δεν δικαιούται να ενεργεί για τον ίδιο ή για λογαριασμό άλλου πράξεις αναγόμενες στον σκοπό της εταιρείας ούτε να είναι εταίρος ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας ή εταίρος εταιρείας περιορισμένης ευθύνης επιδιώκουσας τον ίδιο σκοπό, χωρίς την απόφαση όλων των εταίρων, η οποία λαμβάνεται στη Γενική Συνέλευση.

Επομένως, σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη απαγορεύονται οι παρακάτω ενέργειες:

1) Ο διαχειριστής ή οι διαχειριστές της ΕΠΕ απαγορεύεται κατ’ αρχήν να προβαίνουν σε ενέργειες, οι οποίες μπορεί αν θεωρηθούν ανταγωνιστικές σε βάρος του νομικού προσώπου της εταιρείας.
(Υπό αμφισβήτηση τίθεται η έννοια του εταιρικού σκοπού. Θεωρητικά σκοπός της εταιρείας θεωρείται αυτός που αναγράφεται στο καταστατικό ανεξάρτητα από το εάν αυτός ο σκοπός επιδιώκεται στην πράξη από την εταιρεία. Ωστόσο, έχει υποστηριχθεί και η αντίθετη άποψη σύμφωνα με την οποία, ο σκοπός της διάταξης είναι η μη τέλεση πράξεων ανταγωνισμού σε βάρος της εταιρείας γενικά και δεν έχει νόημα η διάταξη περί μη ανταγωνισμού συγκεκριμένα για τον σκοπό της εταιρείας.)

2) Απαγορεύεται η συμμετοχή διαχειριστή ΕΠΕ σε προσωπική εταιρεία με σκοπό ίδιο με αυτό της ΕΠΕ.

3) Απαγορεύεται η συμμετοχή διαχειριστή ΕΠΕ σε άλλη ΕΠΕ με σκοπό ίδιο με αυτόν της ΕΠΕ.

4) Απαγορεύεται η συμμετοχή διαχειριστή ΕΠΕ σε αφανή εταιρεία με την ιδιότητα του εμφανούς εταίρου.

Με βάση την διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του Ν.3190/1955 δεν θεωρείται ως ανταγωνιστική ενέργεια η συμμετοχή σε ΑΕ υπό την μετοχική ιδιότητα καθώς και η συμμετοχή σε συνεταιρισμό με την ιδιότητα του συνεταίρου και η συμμετοχή σε αστική εταιρεία χωρίς την επιδίωξη εμπορικού σκοπού.

Σύμφωνα με την διάταξη αλλά και την νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων εάν ο διαχειριστής προβαίνει σε μία από τις παραπάνω ενέργειες, δεν εξετάζεται καμία άλλη προϋπόθεση. Υπό την έννοια ότι δεν εξετάζεται αν η εταιρεία υπέστη ζημία από την ενέργεια αυτή, δεν εξετάζεται αν αποκομίστηκε κάποια ωφέλεια, δεν εξετάζεται ο σκοπός προς ανταγωνισμό και αν η πράξη όντως είχε ως συνέπεια την εν τις πράγμασι ανταγωνιστική δραστηριότητα. Επομένως, ο νομοθέτης εκτιμά ότι μόνο και μόνο η διενέργεια των ανωτέρω πράξεων είναι αντικειμενικά πρόσφορη να οδηγήσει σε ανταγωνισμό της εταιρείας στο μέλλον. 

Ο διαχειριστής μπορεί να προβεί σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω ενέργειες αν η Συνέλευση των εταίρων έλαβε ομόφωνη απόφαση με την οποία προχώρησε σε άρση κάποιας ή όλων των απαγορεύσεων. Η εν λόγω άδεια ανακαλείται ελεύθερα από την εταιρεία.

• Ως προς τους εταίρους:

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 20 παρ. 2 του Ν.3190/1955, το καταστατικό δύναται να περιλαμβάνει διάταξη επεκτείνουσα την απαγόρευση του ανταγωνισμού και στους εταίρους.

Επομένως, οι εταίροι της ΕΠΕ μπορούν καταρχήν να τελούν πράξεις αναγόμενες στον σκοπό της εταιρείας ή να μετέχουν ως εταίροι σε άλλες προσωπικές εταιρείες ή σε άλλες ΕΠΕ, οι οποίες επιδιώκουν τον ίδιο σκοπό, εφόσον στο καταστατικό δεν προβλέπεται κάτι διαφορετικό.

Ωστόσο, οι εταίροι εξακολουθούν να ευθύνονται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του Νόμου περί αθέμιτου ανταγωνισμού (Ν. 146/1914).

Συνέπειες παραβίασης απαγόρευσης ανταγωνισμού στην ΕΠΕ:

Σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ.1-2 του Ν.3190/1955 η εταιρεία δύναται να προβεί στις παρακάτω ενέργειες:

1) Να αξιώσει αποζημίωση κατά του διαχειριστή ή του εταίρου ΕΠΕ για την αποκατάσταση της ζημίας της. Η ζημία περιλαμβάνει θετική ζημία, και διαφυγόντα κέρδη.

2) Να αξιώσει την υποκατάστασή της στα δικαιώματα του διαχειριστή ή του εταίρου από τις πράξεις αυτές. 

3) Να επιλέξει ανάμεσα στα δύο ανωτέρω δικαιώματα υποκατάστασης ή αποζημίωσης.

4) Να αξιώσει την παράλειψη πράξεων ανταγωνισμού στο μέλλον.

5) Να προχωρήσει στη λήψη ασφαλιστικών μέτρων υπέρ της ΕΠΕ.

Η παραγραφή των αξιώσεων της Εταιρείας κατά του διαχειριστή ή του εταίρου για αποζημίωση ή υποκατάστασή αλλά και για την παράλειψη της απαγορευμένης ανταγωνιστικής ενέργειας παραγράφονται ΕΙΤΕ 6 μήνες από την ημερομηνία που ανακοινώθηκαν στη Συνέλευση των Εταίρων οι πράξεις ανταγωνισμού που αποτελούν θεμέλιο των αξιώσεων της εταιρείας ΕΙΤΕ αν δεν υπήρξε τέτοια ανακοίνωση στην Συνέλευση των Εταίρων μετά από 5 έτη από την ημερομηνία τέλεσης αυτών.

Συμπερασματικά, τα ζητήματα που σχετίζονται με την απαγόρευση ανταγωνισμού στις ΕΠΕ παρουσιάζουν σημαντικές νομικές και πρακτικές ιδιαιτερότητες, που συνδέονται τόσο με την προστασία των συμφερόντων της εταιρείας όσο και με τα δικαιώματα των εταίρων. Η ορθή αξιολόγηση των σχετικών ρυθμίσεων, καθώς και η διαμόρφωση ρητρών σε νομικό έλεγχο, προϋποθέτουν εξειδικευμένη νομική συμβουλή, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των συμφωνιών που καταρτίζονται στο πλαίσιο αυτό.

*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία στον τομέα του εταιρικού δικαίου και μπορεί να σας συνδράμει αποτελεσματικά σε ζητήματα απαγορευμένου ανταγωνισμού σε Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ). Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).