ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Η Προσωρινή Διοίκηση Νομικού Προσώπου κατά το Άρθρο 69 ΑΚ: Ένα Θεσμικό Εργαλείο Προστασίας της Λειτουργίας του Νομικού Προσώπου.

Άρθρο 69 ΑΚ: Αν λείπουν τα πρόσωπα που απαιτούνται για τη διοίκηση του νομικού προσώπου ή αν τα συμφέροντά τους συγκρούονται προς εκείνα του νομικού προσώπου, το δικαστήριο διορίζει προσωρινή διοίκηση ύστερα από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον.

Το ανωτέρω άρθρο του Αστικού Κώδικα εισάγει έναν ιδιαίτερα κρίσιμο μηχανισμό για την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας ενός νομικού προσώπου, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες τα προβλεπόμενα διοικητικά του όργανα ΕΙΤΕ απουσιάζουν ΕΙΤΕ βρίσκονται σε σύγκρουση συμφερόντων με το νομικό πρόσωπο.

Ο θεσμός της προσωρινής διοίκησης αποσκοπεί στην αντιμετώπιση καταστάσεων αδυναμίας διοίκησης του νομικού προσώπου. Η απουσία λειτουργικού διοικητικού οργάνου, είτε λόγω λήξης της θητείας είτε λόγω παραιτήσεων ή ακυρότητας των εκλογών, δημιουργεί επικινδυνότητα για το ίδιο το νομικό πρόσωπο αλλά και για τρίτους συναλλασσόμενους με αυτό.

Η διάταξη λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλείδα για την εξασφάλιση της ελάχιστης απαιτούμενης διοικητικής οργάνωσης, παρέχοντας στο δικαστήριο τη δυνατότητα να ορίσει προσωρινή διοίκηση κατόπιν αίτησης όποιου έχει έννομο συμφέρον.

Η περιπτωσιολογία σύγκρουσης συμφερόντων έχει κριθεί νομολογιακά και αφορά κάθε περίπτωση κατά την οποία τα διοικούντα πρόσωπα έχουν ατομικό συμφέρον αντίθετο προς αυτό του νομικού προσώπου και συνεπώς κωλύονται να το αντιπροσωπεύσουν. Για παράδειγμα ένα μέλος της διοίκησης παραβιάζει την υποχρέωση πίστης ή την υποχρέωσή του για επίτευξη και προώθηση του σκοπού του νομικού προσώπου. Σπουδαίος λόγος αντικατάστασης των μελών της διοίκησης μπορεί να είναι και η μη εκπλήρωση καθηκόντων, η παράνομη άσκηση της διοικητικής εξουσίας, η μήνυση για απιστία, πλαστογραφία, απάτη, κλοπή, υπεξαίρεση, υπεξαγωγή εγγράφων κλπ.

Η σημασία της εν λόγω διάταξης στο Ποινικό Δίκαιο:

Πολλές φορές, διαχειριστές ή μέλη του διοικητικού συμβουλίου ενός νομικού προσώπου τελούν ποινικά αδικήματα οικονομικού χαρακτήρα σε βάρος αυτού. Σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, για να είναι νομότυπη η έγκληση-μήνυση κατά των προσώπων αυτών πρέπει αφενός να υποβληθεί εντός τριμήνου από τη γνώση του τελεσθέτος ποινικού αδικήματος και αφετέρου να υπάρχει ειδική εξουσιοδότηση από τη διοίκηση του νομικού προσώπου προς υποβολή της μήνυσης, άλλως αυτή είναι απαράδεκτη. Γίνεται αντιληπτό πως, αν ο/οι δράστης/δράστες είναι και τα πρόσωπα που διοικούν το νομικό πρόσωπο και έχουν την υποχρέωση να παράσχουν στον πληρεξούσιο δικηγόρο την εντολή για υποβολή μήνυσης, είναι το πιο πιθανό να παραλείψουν να το κάνουν για να αποφύγουν τη δίωξη. Σε αυτή την περίπτωση η διαδικασία του ορισμού προσωρινής διοίκησης κατ' άρθρο 69 ΑΚ, με αντικατάσταση του/των μελών της διοίκησης που τέλεσαν τις αξιόποινες πράξεις, είναι ο μόνος τρόπος να υποβληθεί εμπρόθεσμα και νομότυπα η μήνυση στον Εισαγγελέα, καθώς οποιαδήποτε άλλη διαδικασία οριστικής αντικατάστασης ή εξόδου μέλους της διοίκησης από την εταιρεία το πιο πιθανό είναι να διαρκέσει αρκετά περισσότερο από 3 μήνες.

Προκειμένου επομένως το Νομικό πρόσωπο της εταιρείας να εκπροσωπείται νόμιμα και να έχει τη δυνατότητα να στραφεί κατά των υπαιτίων μελών της διοίκησης, κρίνεται αναγκαίο να οριστεί προσωρινή διοίκηση που θα έχει πλήρη εξουσία αντιπροσώπευσης του νομικού προσώπου και θα νομιμοποιείται ενεργητικά να υποβάλει έγκληση-μήνυση, να παρασταθεί νόμιμα προς υποστήριξη της κατηγορίας και να καταθέσει τις αντίστοιχες αγωγές αποζημίωσης κατά των μελών της διοίκησης.

Αρμοδιότητα και Διαδικασία:

Ο διορισμός προσωρινής διοίκησης γίνεται κατά την διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθρα Κπολδ 739 επ) από το Μονομελές Πρωτοδικείο της περιφέρειας που έχει την έδρα το νομικό πρόσωπο. 

Χαρακτηριστικά και Ρόλος της Προσωρινής Διοίκησης:

Η προσωρινή διοίκηση που διορίζεται δυνάμει του άρθρου 69 ΑΚ έχει επείγοντα και διαχειριστικό χαρακτήρα. Σκοπός της δεν είναι να αναλάβει μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, αλλά να αποτρέψει ζημία ή παράλυση της λειτουργίας του νομικού προσώπου, μέχρι την αποκατάσταση της κανονικής διοίκησης μέσω των προβλεπόμενων οργάνων (π.χ. γενική συνέλευση, εκλογές).

Συμπερασματικά, το άρθρο 69 ΑΚ αποτελεί ένα θεμελιώδες εργαλείο, που εγγυάται τη διατήρηση της νομικής υπόστασης και της λειτουργικότητας του νομικού προσώπου σε κρίσιμες στιγμές. Η εφαρμογή του επιτρέπει στο δικαστήριο να προστατεύσει το συλλογικό συμφέρον του νομικού προσώπου και των συναλλασσόμενων με αυτό, εξισορροπώντας την ανάγκη για ασφάλεια και συνέχιση της νομικής προσωπικότητας. Για τον λόγο αυτό, συνιστάται η αναζήτηση εξειδικευμένης νομικής συμβουλής από δικηγόρο με εμπειρία στο εταιρικό, αστικό και ποινικό δίκαιο, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα τηρηθούν όλες οι προϋποθέσεις του νόμου και θα προστατευθούν αποτελεσματικά τα δικαιώματα των εμπλεκομένων.

*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία στον τομέα του εταιρικού δικαίου και μπορεί να σας συνδράμει αποτελεσματικά στη διαδικασία της αίτησης ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου για τον ορισμό προσωρινής διοίκησης της εταιρείας σας. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).