ΕΞΟΔΟΣ ΕΤΑΙΡΟΥ ΑΠΟ ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ (ΟΕ) Ή ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ (ΕΕ) ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Έξοδος εταίρου από Προσωπική Εταιρεία (άρθρο 261 παρ. 1 του Ν. 4072/2012).

Η αποχώρηση ενός εταίρου από προσωπική (δηλαδή Ομόρρυθμη ή Ετερόρρυθμη) εταιρεία μπορεί να προκύψει για ποικίλους λόγους, οι οποίοι συνδέονται τόσο με προσωπικά όσο και με επαγγελματικά κίνητρα. Συχνά, η μεταβολή των επαγγελματικών στόχων ή προτεραιοτήτων του εταίρου, η επιθυμία για αποδέσμευση από τις ευθύνες και τους κινδύνους που συνεπάγεται η συμμετοχή σε μια εταιρεία, ή η ύπαρξη διαφωνιών με τους λοιπούς εταίρους ως προς τη διαχείριση ή τη στρατηγική της εταιρείας, αποτελούν βασικά αίτια αποχώρησης. Επιπλέον, οικονομικά ζητήματα, όπως η μη ικανοποιητική απόδοση της εταιρείας ή η ανάγκη ρευστότητας, ενδέχεται να οδηγήσουν έναν εταίρο στην απόφαση αποχώρησης. Σε κάθε περίπτωση, η αποχώρηση απαιτεί προσεκτική νομική αξιολόγηση, ιδίως ως προς τις συνέπειες για την εταιρεία και τους λοιπούς εταίρους, καθώς και την τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών του καταστατικού αλλά και του νόμου.

Για τις προσωπικές εταιρείες στο άρθρο 261 του ν. 4072/2012 προβλέπεται η εκούσια έξοδος εταίρου και ειδικότερα «Ο εταίρος μπορεί με δήλωσή του προς την εταιρεία και τους λοιπούς εταίρους να εξέλθει από την εταιρεία εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση»

Η διάταξη του άρθρου 261 του Ν. 4072/2012 θέτει την αρχή της ελεύθερης εξόδου του εταίρου από την ομόρρυθμη και την ετερόρρυθμη εταιρεία. Το δικαίωμα αυτό ασκείται οποτεδήποτε χωρίς χρονικούς περιορισμούς και ελεύθερα, δηλαδή χωρίς την ύπαρξη σπουδαίου λόγου ή να εξαρτάται η άσκησή του από κάποια προϋπόθεση, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο καταστατικό. 

Στην έξοδο από την εταιρεία αορίστου χρόνου δεν απαιτείται η αιτιολόγηση της αποχώρησης του εταίρου από την εταιρεία, με επίκληση κάποιου λόγου.

Στην έξοδο από εταιρεία ορισμένου χρόνου πρέπει να γίνεται επίκληση σπουδαίου λόγου που αιτιολογεί την έξοδο αλλά μόνο για την έννομη συνέπεια της απόδοσης στον εξερχόμενο εταίρου της αξίας της εταιρικής του συμμετοχής διότι η ανυπαρξία σπουδαίου λόγου δεν επηρεάζει το κύρος της δήλωσης εξόδου ούτε την έννομη συνέπεια της απώλειας της εταιρικής ιδιότητας, η οποία επέρχεται πάντα και ανεξάρτητα αν η εταιρεία είναι ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Τον επικαλούμενο σπουδαίο λόγο τον επικαλείται και αποδεικνύει ο εξερχόμενος εταίρος.

Ως προς τον τύπο, ο νόμος δεν ορίζει κάποιο συγκεκριμένο τύπο. Επομένως η δήλωση μπορεί να είναι προφορική ή σιωπηρή. Όμως δεδομένου ότι η δήλωση του αποχωρούντος καταχωρίζεται στο ΓΕΜΗ και δημοσιεύεται στον διαδικτυακό τόπο του ΓΕΜΗ με βάση το άρθρο 251 αρ. 1 εδ. Β-γ του Ν. 4072/2012, συνήθως γίνεται με εξώδικη δήλωση αποχώρησης και εξόδου του εταίρου, η οποία επιδίδεται στους εναπομείναντες εταίρους και στο νομικό πρόσωπο της εταιρείας. Οι εκθέσεις επίδοσης της εν λόγω δήλωσης κοινοποιούνται στην αρμόδια υπηρεσία του ΓΕΜΗ ή στο αρμόδιο Επιμελητήριο και αναρτώνται στην δημοσιότητα. Πρόκειται για μια τυπική τροποποίηση του καταστατικού χωρίς να απαιτείται απόφαση των λοιπών εταίρων για την τροποποίηση του καταστατικού. 

Ως προς τις συνέπειες της εξόδου, με την περιέλευση της δήλωσης εξόδου στην εταιρεία και στους εταίρους: 

Α) Ο εξερχόμενος εταίρος αποβάλλει την εταιρική ιδιότητα και όταν το δικαίωμα ασκείται χωρίς σπουδαίο λόγο ή και άκαιρα ανεξάρτητα από το αν η εταιρεία είναι ορισμένου ή αορίστου χρόνου.

Β) Η αξία της εταιρικής συμμετοχής καταβάλλεται από την εταιρική περιουσία και επομένως η εταιρική συμμετοχή του εξελθόντος προσαυξάνει αυτοδικαίως τις συμμετοχές των εταίρων που παραμένουν στην εταιρεία, ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής του κάθε ενός στην εταιρεία, εκτός αν υπάρχει διαφορετική συμφωνία των εταίρων. 

Γ) Στις διμελείς εταιρείες, η εταιρεία καθίσταται μονοπρόσωπη και λύεται αν μέσα σε 4 μήνες από την περιέλευση της δήλωσης στον εναπομείναντα εταίρο δεν δημοσιευθεί στο ΓΕΜΗ η είσοδος νέου εταίρου.

Ως προς την καταβολή της αξίας της εταιρικής συμμετοχής  στην εταιρεία αορίστου χρόνου η αξία της καταβάλλεται στον εξερχόμενο εταίρο στο τέλος της εταιρικής χρήσης, επομένως την τελευταία ημέρα της χρήσης κατά την οποία ο εταίρος εξήλθε από την εταιρεία, εκτός αν υπάρχει διαφορετική καταστατική πρόβλεψη. Στην εταιρεία αορίστου η άσκηση του δικαιώματος είσπραξης της αξίας της εταιρικής συμμετοχής δεν υπόκειται σε περιορισμούς και επομένως δεν εξετάζεται η συνδρομή του σπουδαίου λόγου. 

Στην εταιρεία ορισμένου χρόνου, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη, εξ αντιδιαστολής γίνεται δεκτό ότι η αξία της εταιρικής συμμετοχής καταβάλλεται αμέσως, από την περιέλευση της δήλωσης εξόδου στην εταιρεία στους εταίρους. Τέλος, για την καταβολή της αξίας της συμμετοχής απαιτείται να συντρέχει και να γίνεται επίκληση σπουδαίου λόγου. Επομένως, ο εταίρος που εξέρχεται χωρίς σπουδαίο λόγο, δεν δικαιούται να λάβει την αξία της συμμέτοχης.

Συμπερασματικά, διαδικασία εξόδου εταίρου από προσωπική εταιρεία, παρότι προβλέπεται ρητά από τη νομοθεσία, ενέχει σημαντικές νομικές και πρακτικές συνέπειες τόσο για τον αποχωρούντα εταίρο όσο και για την εταιρεία και τους λοιπούς εταίρους. Η ορθή εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, η συμμόρφωση με τις απαιτούμενες διαδικασίες και η διασφάλιση των συμφερόντων όλων των μερών καθιστούν αναγκαία την παροχή εξειδικευμένης νομικής συμβουλής. Η συνεργασία με έμπειρο δικηγόρο στον τομέα του εταιρικού δικαίου διασφαλίζει τη νόμιμη, ομαλή και αποτελεσματική ολοκλήρωση της διαδικασίας αποχώρησης.

*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία στον τομέα του εταιρικού δικαίου και μπορεί να σας συμβουλεύσει και συνδράμει αποτελεσματικά σε ζητήματα εξόδου εταίρου από προσωπική εταιρεία (ΟΕ ή ΕΕ) για σπουδαίο ή μη λόγο. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).