ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΜΕΛΕΙΑ - ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ
Ο ιατρός, όπως και κάθε άνθρωπος, κατά την άσκηση των ιατρικών του καθηκόντων, δεν αποκλείεται να υποπέσει σε σφάλματα τα οποία, υπό προϋποθέσεις, γεννούν τη νομική ευθύνη αυτού. Σύμφωνα με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας [Ν. 3418/2005, άρθρα 3 παρ. 3, 10, 11, 12], ο ιατρός είναι υποχρεωμένος να ασκεί τα καθήκοντα του lege artis, δηλαδή σύμφωνα με τους γενικά παραδεκτούς κανόνες της ιατρικής επιστήμης, έχει καθήκον αληθείας προς τον ασθενή και οφείλει να τον ενημερώνει σχετικά με την κατάσταση της υγείας του, τις προτεινόμενες ιατρικές πράξεις στις οποίες ενδέχεται να προβεί, τις συνέπειες αυτών και τους ενδεχόμενους κινδύνους. Τέλος, ο ιατρός απαγορεύεται, με εξαίρεση ορισμένες έκτακτες περιπτώσεις, να προβεί στην εκτέλεση οποιασδήποτε ιατρικής πράξης χωρίς την προηγούμενη συναίνεση του ασθενή.
Είναι αυτονόητο πως όταν ο ιατρός ενεργεί με πρόθεση (δόλο), τότε αυτός είναι υπεύθυνος και τιμωρείται όπως οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος που δεν φέρει την ιατρική ιδιότητα. Διαφορετική είναι όμως η αντιμετώπιση του ιατρού στις περιπτώσεις στις οποίες έχει προκληθεί βλάβη της σωματικής ακεραιότητας και υγείας ή έχει επέλθει θάνατος του ασθενή από αμέλεια του πρώτου. Στις περιπτώσεις αυτές στοιχειοθετείται, υπό προϋποθέσεις, ποινική ευθύνη του ιατρού.
Οι αποτυχημένες ιατρικές πράξεις, που οφείλονται σε αμέλεια του ιατρού διακρίνονται σε 3 κατηγορίες:
α) Στην περίπτωση κατά την οποία ο ιατρός-χειρουργός διενήργησε lege artis την ιατρική πράξη χωρίς όμως επιτυχία, δεν υπέχει ποινική ευθύνη διότι για τη θεμελίωση ποινικής εξ αμελείας ευθύνης απαιτείται να συντρέχει αντικειμενικό σφάλμα του ιατρού, εξαιτίας του οποίου και μόνο να επέρχεται το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα, πράγμα που στην ως άνω περίπτωση δεν υφίσταται.
β) Στην περίπτωση που έχει υπάρξει ιατρικό σφάλμα το οποίο όμως δεν ήταν αυτό που οδήγησε στη σωματική βλάβη ή στον θάνατο του ασθενούς, τότε και πάλι ο ιατρός δεν ευθύνεται ποινικά για αξιόποινη πράξη από αμέλεια, αφού το αποτέλεσμα που επήλθε δεν συνδέεται αιτιωδώς με τη συμπεριφορά του ιατρού.
γ) Στην περίπτωση, τέλος, που εκ του ιατρικού σφάλματος επήλθε είτε σωματική βλάβη είτε θάνατος στον ασθενή, τότε ασφαλώς ο ιατρός ευθύνεται αντιστοίχως για σωματική βλάβη ή για ανθρωποκτονία από αμέλεια.
Επιπρόσθετα, αξίζει να γίνει μια σύντομη αναφορά και σε δύο ακόμα κατηγορίες ιατρικών πράξεως, από τις οποίες είναι πιθανό να προκύψει ποινική ευθύνη του ιατρού, που είναι:
- Οι Κινδυνώδεις Ιατροχειρουργικές Επεμβάσεις ή «Εγχειρήσεις των Πιθανοτήτων» στις οποίες η πιθανότητα αποτυχίας τους κυμαίνεται σε ποσοστό από 90% - 10% και στην καλύτερη περίπτωση 50%. Για να μην υπέχει ευθύνη ο χειρουργός που αναλαμβάνει τη διενέργεια μιας τέτοιας επέμβασης πρέπει να μην υπάρχει εναλλακτικός τρόπος σωτηρίας του ασθενούς, ο ιατρός να έχει ενημερώσει τον ασθενή ή τους οικείους του για τους κινδύνους που ενέχει η επέμβαση στην οποία πρέπει να υποβληθεί και να έχει παρασχεθεί από τον ασθενή ή αν αυτός δεν είναι σε θέση, από τους οικείους του, η συναίνεσή του για τη συγκεκριμένη επέμβαση.
- Οι Εξαιρετικές Ιατρικές Πράξεις στις οποίες προβαίνει ο ιατρός όταν υφίσταται άμεσος και σπουδαίος κίνδυνος για την υγεία, τη σωματική ακεραιότητα ή τη ζωή του ασθενούς, ο οποίος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με άλλον τρόπο ή σε άλλη χρονική στιγμή, και παράλληλα υπάρχει αδυναμία ενημέρωσης και συνακόλουθης συναίνεσης του ασθενούς ή των οικείων του ή αδικαιολόγητη άρνηση του ασθενούς ή των οικείων του να συναινέσουν (λ.χ περιπτώσεις μετάγγισης αίματος σε ασθενείς που αρνούνται για θρησκευτικούς λόγους). Κρίνεται επομένως απόλυτα ενδεδειγμένη η συγκεκριμένη ιατρική πράξη και αίρεται ο άδικος χαρακτήρας του εγκλήματος της παράνομης βίας (ά.330ΠΚ) που τελεί ο ιατρός, είτε λόγω κατάστασης ανάγκης (ά. 25ΠΚ) είτε λόγω σύγκρουσης καθηκόντων.
Τέλος, εκτός από την ποινική ευθύνη, ο ιατρός φέρει και αστική ευθύνη, ήτοι υποχρέωση αποζημίωσης του θύματος ή των οικείων του με βάση τις διατάξεις 914 και 932 του Αστικού Κώδικα.
*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία σε θέματα ιατρικής αμέλειας και μπορεί να σας συνδράμει αποτελεσματικά σε κάθε υπόθεση ιατρικού σφάλματος τόσο σε αστικό όσο και σε ποινικό επίπεδο. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 6971907707 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).