ΕΛΑΦΡΥΝΤΙΚΑ
- Πρότερος σύννομος βίος. Το λευκό ποινικό μητρώο αρκεί για τη χορήγηση αυτού του ελαφρυντικού. Προγενέστερη καταδίκη για ελαφρύ πλημμέλημα μπορεί να συγχωρεθεί από το δικαστήριο και να μη ληφθεί υπόψη.
- Μη ταπεινά αίτια. Όταν ο δράστης οδηγήθηκε στην παράνομη πράξη για “καλό” σκοπό ή άθελά του ή στην προσπάθεια να βοηθήσει/προστατέψει τρίτον αλλά όχι σε βαθμό που να δικαιολογεί την ατιμωρησία του.
- Ανάρμοστη συμπεριφορά του θύματος - δικαιολογημένη αγανάκτηση. Όταν ο δράστης οδηγήθηκε στην παράνομη πράξη εξαιτίας της αδικαιολόγητης/προκλητικής συμπεριφοράς του θύματος.
- Έμπρακτη μετάνοια. Όταν ο δράστης εξέφρασε με πράξεις και όχι μόνο με λόγια την ειλικρινή του μεταμέλεια και προσπάθησε να μειώσει τις επιπτώσεις της πράξης του.
- Καλή συμπεριφορά μετά την πράξη. Όταν ο δράστης -ακόμη και κατά την κράτησή του στη φυλακή- συμπεριφέρθηκε καλά και δεν συνέχισε να επιδεικνύει παράνομη συμπεριφορά.
- Μη εύλογη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας. Όταν ο χρόνος μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης είναι δυσανάλογα μεγάλος, χωρίς να ευθύνεται γι αυτό ο κατηγορούμενος. Αφορά τις περιπτώσεις που έχουν δοθεί πολλές αναβολές χωρίς να τις έχει ζητήσει ο κατηγορούμενος.
- Μετεφηβική ηλικία. Όταν ο δράστης κατά τη στιγμή που διέπραξε το αδίκημα ήταν κάτω των 25 ετών (άρθρο 133 ΠΚ).
Με τη θέση σε ισχύ από 01-05-2024 του νέου Ποινικού Κώδικα (Ν.5090/2024) άλλαξαν δύο από τα ανωτέρω ελαφρυντικά ως εξής:
Πρότερος έντιμος βίος: Επανέρχεται ο πρότερος έντιμος βίος αντί του σύννομου, με αποτέλεσμα η ελαφρυντική αυτή περίσταση να χορηγείται όταν ο υπαίτιος έζησε ως τον χρόνο που έγινε το έγκλημα έντιμη, ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή, του λευκού ποινικού μητρώου μην αρκούντος εκ μόνου του για τη χορήγηση του ελαφρυντικού αυτού.
Μετεφηβική ηλικία: Το όριο κατεβαίνει στα 21 έτη από τα 25.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για τα αδικήματα που τελέστηκαν πριν από την 01-05-2024 ισχύουν οι αρχικές ευνοϊκότερες προϋποθέσεις, ενώ γι αυτά που τελέστηκαν μετά την 01-05-2024 ισχύουν οι νέες (δυσμενέστερες).